Resultaat uit werkzaamheden

Wanneer je inkomsten niet als winst uit onderneming of als loon uit dienstbetrekking worden beschouwd worden ze behandeld als resultaat uit werkzaamheden. Dit is een wettelijke formulering en klinkt wat negatief: Niet in loondienst zijn betekent dat je je inkomsten vrijelijk behaalt, zonder in gezagsverhouding te staan tot iemand anders. Geen winst uit onderneming behalen betekent dat je niet voldoet aan de criteria voor het zelfstandig ondernemerschap. Dat kan gebeuren wanneer je geen risico loopt of niet voldoende opdrachtgevers werft, bij voorbeeld. Ook wanneer er geen sprake is van een 'organisatie van kapitaal en arbeid' omdat er geen investeringen gedaan zijn of worden, is er soms ook geen winst uit onderneming. Meestal betekent dit dat je werkzaamheden ofwel niet structureel zijn, ofwel van geringe omvang zijn. Daarmee is niets gezegd over de waarde van je activiteiten. Het gaat hier alleen over de fiscale gevolgen. Die gevolgen zijn kortweg dat je het resultaat van je werkzaamheden moet aangeven als inkomen voor de inkomstenbelasting, onder de inkomenscategorie 'resultaat uit werkzaamheden'. Resultaat is het verschil tussen opbrengsten exclusief btw, en de kosten exclusief btw. Maar omdat je resultaat niet voldoet aan de criteria voor 'winst uit onderneming', heb je géén recht op zelfstandigenaftrek; startersaftrek; winstvrijstelling en fiscale oudedagsreservering, etc.

Verschillen
Voor het onderscheid tussen winst en resultaat zijn bepalend: 

• de winstverwachting
• de omvang van het werk
• de duurzaamheid van de werkzaamheden
• het debiteurenrisico
• het ondernemersrisico
• de inzet van kapitaal voor investeringen
• de beschikbare tijd
• de bekendheid die aan de activiteiten wordt gegeven
• het aantal opdrachtgevers
• de omvang van de opbrengsten

Wanneer op de meeste van deze punten laag wordt gescoord, is sprake van resultaat uit werkzaamheden. Scoor je hoog op de meeste van deze punten dan voldoe je wellicht aan de criteria voor ondernemerschap. Exacter dan dit kunnen we het niet formuleren. Het zal altijd een kwestie van weging van feiten zijn.  

Is er wel een bron van inkomen? 
Als je werkzaamheden niet structureel zijn of van geringe omvang, kan het ook zijn dat ze zelden tot een inkomen leiden, of zelfs verlies opleveren. De vraag is dan of er eigenlijk wel een bron van inkomen is, die in een belastingaangifte thuishoort. Er is een bron van inkomen als sprake is van : 

• deelname aan het economisch verkeer
• winst die beoogd wordt
• winst die redelijkerwijs verwacht kan worden

Wanneer je activiteiten per saldo over een paar jaar niet tot een positief resultaat leiden, kan de belastingdienst stellen dat er géén bron van inkomen is en vervolgens de aftrek van verliezen weigeren. De belastingdienst doet dit regelmatig.  

Voorbeelden van 'resultaatgenieters' 
Een docent die in de avonduren onderwijsmateriaal ontwikkelt op eigen initiatief, en dat soms weet te verkopen aan een uitgeverij. Wel zelfstandig, maar geen ondernemerschap. De opbrengst wordt fiscaal behandeld als resultaat uit werkzaamheden. 

Iemand die naast een dienstbetrekking gedurende anderhalve dag in de week een praktijk heeft voor Reiki-behandelingen en daaruit net een positief inkomen behaalt. Wèl zelfstandig maar zolang er niet naar groei gestreefd wordt: geen ondernemer, maar resultaatgenieter. 

Een zangpedagoge, verbonden aan een conservatorium, met een praktijk in de avonduren voor enkele zangstudenten. Een positieve opbrengst, wel structureel, maar een bewust beperkte omvang. Onvoldoende marktgericht dus. Zeer waardevol, maar fiscaal te behandelen als resultaat uit werkzaamheden. 

Soms is er een keuze mogelijk. Het is maar de vraag of je activiteiten al dan niet structureel zijn. Dat kan veranderen. Het is ook maar de vraag of je activiteiten gering in omvang zijn. Ook daarin zijn veranderingen mogelijk. Mocht je twijfelen over je fiscale status, kijk dan even onder het artikel waarin de voor- en nadelen uiteen gezet zijn. Het is daarna verstandig om nog eens goed te bekijken of je inderdaad als resultaatgenieter aangifte inkomstenbelasting moet doen, of niet beter je resultaat als winst uit onderneming moet aangeven. Het is een kwestie van goed naar de criteria voor het ondernemerschap kijken. In de aangifte inkomstenbelasting zelf is het simpel: wanneer je denkt aan de criteria voor ondernemerschap te kunnen voldoen kun je een winstaangifte doen. Je hoeft er geen toestemming voor te vragen. Maar besef wel dat willekeurig hoppen van ondernemerschap naar resultaat uit werkzaamheden niet wordt geaccepteerd. Wanneer je eenmaal de keus hebt gemaakt kan die pas weer gewijzigd worden wanneer er goede en vooral permanent geldende argumenten voor zijn.