Schijnzelfstandigheid

De belastingdienst doet regelmatig onderzoek naar schijnzelfstandigheid. Er is sprake van schijnzelfstandigheid wanneer iemand eigenlijk in loondienst zou moeten zijn, terwijl de indruk wordt gewekt dat deze persoon zelfstandig ondernemer is. Er is dan geen arbeidsovereenkomst, waardoor de bescherming van het sociaal zekerheidsstelsel ontbreekt. Bovendien worden er geen loonheffing en sociale premies afgedragen. Veel werkgevers proberen dit omdat dit de loonkosten verlaagt, en om makkelijk van hun personeel af te kunnen komen. Het bezwaar van de overheid is duidelijk: achteruitgang van rechtsbescherming, hogere premies en belastingen voor hen die wèl terecht werknemer zijn. 

Criteria
Het criterium voor het verschil tussen echte zelfstandigheid en schijnzelfstandigheid is de gezagsverhouding tussen werkgever en werknemer en een financiële afhankelijkheid van de werknemer. Er is schijnzelfstandigheid wanneer er feitelijk een gezagsverhouding is, of wanneer de opdrachtnemer overduidelijk financieel afhankelijk is van die ene opdrachtgever. Soms wordt geprobeerd de schijnzelfstandigheid te verdoezelen door zogenaamde freelancecontracten op te stellen, maar de belastingdienst kijkt daar vaak doorheen. 

Wat vindt Beeldrijk ervan? 
De aandacht van de belastingdienst wordt vooral gericht op onderwijs en op de zorg, omdat schijnzelfstandigheid daar het meest voorkomt. Voor onze cliëntenkring kan dit vervelende gevolgen hebben. Ook voor hen die terecht zelfstandig opdrachten aannemen, maar toch door de belastingdienst benaderd worden met vragen. Extra vervelend is het dat de belastingdienst vaak meteen al een standpunt inneemt, en je vervolgens de gelegenheid geeft om daar op heel korte termijn tegen te verweren. Wij vinden dat een schandalige werkwijze. Maar we moeten het ermee doen. Een kleine geruststelling: we hebben in de afgelopen jaren al vrij veel procedures hierover gevoerd, en in alle gevallen tot nu toe daarbij ons gelijk gekregen. We zorgen er bij onze advisering dan ook wel voor dat we je behoeden voor fouten en nonchalance. 

De gevolgen wanneer schijnzelfstandigheid wordt vastgesteld: 
Een voorbeeld: je werkt voor een opdrachtgever op voorwaarden die schijnbaar zelfstandigheid inhouden, en je maakt een winst van € 20.000. Je krijgt ondernemersaftrek voor totaal € 9.000 dus je betaalt belasting en premies over € 11.000. Dat zal ongeveer € 1.000 zijn. Als je door de belastingdienst nu wordt bestempeld als schijnzelfstandige, worden belasting en premies over € 20.000 berekend, en dat zal ongeveer € 4.500 zijn. Bovendien worden je toeslagen voor huur, zorg en kind óók berekend over dat inkomen van € 20.000. De gevolgen zijn dus zeer ingrijpend.