Inkomstenbelasting en verkoop door een galerie

Je hebt je werken aan de zorgen van een galeriehouder toevertrouwt en je werk wordt verkocht. Enige tijd later stuurt de galeriehouder je een afrekening, en nog later volgt de betaling. Wat hoort nu tot je inkomen, en wanneer?

De winstbepaling wanneer een kunstenaar werk verkoopt via een galeriehouder

Wanneer een werk verkocht wordt via de galerie, is dat het moment waarop de kunstenaar de winst geniet. Ook al heeft die nog geen afrekening ontvangen. Wat is de opbrengst wanneer het werk via een galerie wordt verkocht? Neem het rekenvoorbeeld uit het artikel omzetbelasting en galerie. Een kunstenaar heeft een werk laten verkopen voor € 4.000 exclusief omzetbelasting. De galeriehouder berekent 40% provisie ofwel € 1.600 exclusief omzetbelasting. De kunstenaar krijgt € 2.856 op diens rekening overgemaakt, nadat de galeriehouder een afrekening heeft gemaakt met omzetbelasting. De bruto winst op deze verkoop is € 2.400. Dat wil zeggen, er is een verkoopopbrengst van € 4.000 en een kostenpost van € 1.600. En zo komt het ook in de boekhouding van de kunstenaar terecht. 

Het moment van genieten van winst

Voor de winstberekening geldt dat opbrengsten die gefactureerd zijn, of gefactureerd hadden kunnen worden, tot de winst gerekend worden in die periode waarin de vordering op de afnemer is ontstaan. Winstberekening vindt doorgaans plaats over een kalenderjaar. Dat betekent dat een verkoop in december 2018 tot de winst van 2018 moet worden berekend. Ook al betaalt de galeriehouder pas in februari of april 2019. De kunstenaar heeft er dus een groot belang bij dat diens galeriehouder tijdig met hem of haar afrekent, of in elk geval tijdig laat weten dat er een verkoop heeft plaatsgevonden waarvan de betaling later volgt. Maar wat nu als de afnemer niet betaalt? Dat is een probleem dat opgelost wordt wanneer later werkelijk blijkt dat je geen betaling krijgt. De inmiddels afgedragen omzetbelasting kan later worden teruggevraagd; de winstberekening kan later beïnvloed worden door het verlies van niet-betaling. Maar vooralsnog wordt er in de belastingheffing van uit gegaan dat een economische overeenkomst leidt tot een opbrengst. Trouwens, niet alleen in de belastingheffing; het hele economisch verkeer is daarop gebaseerd. 

Het belang hiervan

De winst is een deel van het belastbaar inkomen. Daarover betaal je inkomstenbelasting. De kunstenaar betaalt dus inkomstenbelasting over opbrengsten die hij of zij wellicht pas later uitbetaald krijgt. En hij of zij draagt al omzetbelasting af, terwijl de betaling nog niet is binnengekomen. Daar staat tegenover dat wanneer je kosten maakt en daarvoor een factuur krijgt die je pas later betaalt, dezelfde regels gelden. De omzetbelasting op kostenfacturen krijg je terug in de periode waarin de factuurdatum geldt. De kosten zijn van de winst aftrekbaar, ook al blijf je de betaling nog even schuldig. De winstberekening is er niet alleen voor de inkomstenbelasting. Om te beginnen is die er voor jezelf. Je bent de eerste belanghebbende bij het vaststellen van je inkomsten uit je beroepspraktijk. Naast jezelf en de belastingdienst zijn er méér belanghebbenden. Wanneer een kunstenaar een uitkering Wwik of BBZ geniet, wordt het recht daarop getoetst aan de winstberekening. En ook daar geldt dat moet worden uitgegaan van behaalde, maar niet per se betaalde opbrengsten.