Verschillende soorten opbrengsten uit kunst

Veel beeldend kunstenaars verwerven hun inkomsten uit verschillende activiteiten tegelijk. Dat kunnen zijn: 

• verkoop en verhuur van kunstwerken 
• subsidies 
• stipendia 
• onderwijs aan scholen 
• cursussen voor amateurkunstenaars 
• kunstzinnige vorming bij een cultureel centrum 
• zitting hebben in kunstadviescommissies 
• opdrachten uitvoeren voor andere kunstenaars 
• royalties en beeldrechten 
• kunstzinnige therapie 
• bemiddeling voor anderen 
• lezingen 
• journalistiek 
• prijzen 
• sponsoring 
• en nog veel meer 

Gevolgen voor de inkomstenbelasting

De hierboven genoemde verschillende soorten opbrengsten behoren alle tot de opbrengst uit de eigen praktijk, en zijn dus altijd belast voor de inkomstenbelasting. Het belasten kan gebeuren onder twee verschillende noemers: als winst uit onderneming of als resultaat uit werkzaamheden. Het belasten onder deze twee verschillende noemers mag niet willekeurig gebeuren. Ofwel je geniet voor de inkomstenbelasting winst uit onderneming voor al deze verschillende opbrengstsoorten; ofwel je bent voor al die opbrengsten resultaatgenieter. Ook de keuze tussen die twee noemers is niet willekeurig. Je bent zelfstandig ondernemer die winst geniet, ofwel je bent resultaatgenieter, afhankelijk van de criteria waaraan je voldoet. Even kort door de bocht is het verschil: je bent winstgenieter als je marktgericht je opbrengsten behaalt, zelfstandig kosten maakt en investeringen doet en ondernemersrisico loopt. je bent resultaatgenieter wanneer je activiteiten eerder incidenteel dan structureel zijn, of wanneer je opbrengsten en kosten een geringe omvang hebben. Hierover kun je meer te weten komen onder: Fiscaal ondernemerschap. 

Gevolgen voor de omzetbelasting

De consequenties voor de omzetbelasting zijn nogal verschillend. De belastbaarheid voor de omzetbelasting wordt bepaald door het bestaan van een tegenprestatie. Wanneer een opbrengst wordt verkregen nadat er een economisch waardeerbare prestatie voor is geleverd is die opbrengst belast. Subsidies en stipendia bijvoorbeeld zijn onbelast omdat er bij het verstrekken van de subsidie of het stipendium geen economische tegenprestatie wordt verlangd. Het verkopen of verhuren van een beeldhouwwerk daarentegen is een geval van een prestatie. Tegenover levering van het werk staat de opbrengst. Het verstrekken van onderwijs is ook een economisch waardeerbare prestatie. De opbrengst van onderwijs is daarom in beginsel belast. Echter, onder bepaalde voorwaarden is onderwijsverstrekking vrijgesteld. Dat lijkt op onbelast zijn, maar het is dan in wezen een belaste prestatie die specifiek aangewezen is als vrijgesteld. Het verschil tussen onbelast en vrijgesteld heeft consequenties voor de terugvordering van omzetbelasting op kosten. We komen daar op terug in het artikel vrijstelling van omzetbelasting . Er is dus sprake van onbelaste opbrengsten, belaste opbrengsten en vrijgestelde prestaties. 

Belaste opbrengsten verschillend belast 

Wanneer prestaties niet specifiek vrijgesteld zijn, zijn ze belast. En wanneer ze belast zijn, dan kan dat nog met verschillende percentages zijn. In hoofdzaak zijn er (vanaf 1 juli 2012) twee percentages: een hoog tarief van 21% en een laag tarief van 9%. In het algemeen zijn prestaties in het economisch verkeer die belast zijn, onderworpen aan het hoge tarief van 21%. Slechts enkele soorten prestaties zijn belast met 9% omdat de wetgever, de tweede kamer dus, het nodig vond de prijs van die prestaties zo laag mogelijk te houden. Het lage tarief van 9% op beeldende kunst en podiumkunst vindt daarin zijn oorsprong. Maar is kunst nu wel of niet met 9% belast? Voor enkele kunstuitingen geldt dit; niet voor alle. De meeste podium-kunstuitingen zijn belast met 9%. Beeldende kunstuitingen zijn soms belast met 9%, maar ook in veel gevallen met 21%. Het blijft dus lastige materie. Het is nodig hier wat klaarheid in te brengen. De belangrijkste en meest voorkomende situaties behandelen we hier: Beeldende kunst belast met 9% of met 21% btw?