Wanneer de kunstenaar niet btw-plichtig is

Wanneer een kunstenaar niet btw-plichtig is mag op diens factuur geen omzetbelasting bij verkoop worden vermeld. Factureren met btw mag namelijk alleen door ondernemers. Wie geen ondernemer is en toch een factuur uitschrijft met btw, moet deze in elk geval afdragen. Wanneer dit later ontdekt wordt door de belastingdienst kunnen daar behoorlijke boetes aan verbonden zijn. Bovendien heeft de kunstenaar dan geen recht op teruggave van de omzetbelasting op de kosten. 

De afrekening van de galerie

De afrekening van de galerie is in wezen zo'n factuur. Echter, niet de kunstenaar zelf maar de galeriehouder schrijft nu de factuur voor deze uit. Wanneer de galeriehouder ten onrechte omzetbelasting over de verkoopprijs op deze factuur vermeldt, is de kunstenaar daarvoor aansprakelijk. De belastingdienst kan dan overgaan tot naheffing met boete. Bovendien heeft de kunstenaar dan geen recht op teruggave van omzetbelasting op kosten, bij voorbeeld de btw op de bemiddelingsprovisie, omdat hij of zij geen ondernemer is. Een ongezonde situatie die vermeden moet worden. Het is dus belangrijk dat je er voor zorgt dat er geen onduidelijkheid bij de galeriehouder bestaat over de fiscale status. Wanneer de kunstenaar btw-plichtig is moet de galeriehouder dat weten en deze moet dan ook het btw-identificatienummer weten. Sterker nog, de galeriehouder moet op de factuur die hij of zij namens de kunstenaar aan de koper stuurt, het btw-identificatienummer van de kunstenaar vermelden. Evengoed, wanneer je als kunstenaar ophoudt btw-plichtig te zijn moet de galeriehouder dat weten. 

Is het verstandig om btw-plichtig of juist niet te zijn?

Eigenlijk heeft de kunstenaar geen keuze. Je bent btw-plichtig als je aan de wettelijke criteria voldoet. Kort gezegd komen die hierop neer: Of je ondernemer bent voor de omzetbelasting, hangt er van af of je zoals de wet voorschrijft: een zelfstandig bedrijf of beroep uitoefent. Dat doe je, wanneer je aan een aantal criteria voldoet. De belangrijkste daarvan zijn:

• deelname aan het economisch verkeer 
• organisatie van kapitaal en arbeid 
• duurzaam streven 

Iemand die kunstwerken maakt om ze te verkopen voldoet daaraan. Hij of zij is dan btw-plichtig. In veel gevallen is het ook voordelig. Immers, de kunstenaar moet weliswaar 9% btw (in een enkel geval 21%) afdragen over de opbrengsten, maar krijgt ook de btw terug over een groot deel van de kosten. Dat is behoorlijk kostenverlagend. Wanneer de kunstenaar gebruik maakt van stipendia of subsidies is het heel gebruikelijk dat de btw op de kosten hoger is dan de btw over de opbrengsten. Het is daarom in de meeste gevallen verstandig om btw-plichtig te zijn.

Duidelijkheid

Maar in dit artikel gaat het vooral om de werkelijke feiten. Als een kunstenaar btw-plichtig is moet de bemiddelaar of galeriehouder dat weten, en moet deze het btw-identificatienummer weten. Wanneer de kunstenaar niet btw-plichtig bent moet de galeriehouder dat ook weten, en mag deze op de afrekeningen aan kunstenaar en aan de kopers van het werk geen btw over de prijs van het kunstwerk vermelden. Van de galeriehouder daarentegen mag verwacht worden dat deze zelf de kunstenaar om het btw-nummer vraagt. Immers de galeriehouder maakt de facturen op die aan wettelijke verplichtingen moeten voldoen.