Bemiddelingskosten en bemiddelingspercentages

Bemiddelingskosten

We horen nogal eens van onze cliënten de verzuchting dat de bemiddelingskosten bij verkoop via een galerie zo hoog zijn. Die verzuchting komt vaak ook op wanneer blijkt dat de bemiddelingsprovisie plotseling hoger is geworden. Het meest voorkomende provisiepercentage is nu 40% of 50% bij goede galerieën. Dat is inderdaad een hoog percentage. Begrijpelijk dat een kunstenaar er tegenaan hikt. Maar een goede galeriehouder doet voor die 40% of 50% veel. Netwerken en potentiële belangstellenden polsen kost tijd, en presentatie kost geld. De galeriehouder neemt dan een organisatie op zich die de meeste kunstenaars niet zelf zouden kunnen doen.

Bemiddelingsovereenkomst 

Dat neemt niet weg dat bemiddeling gedaan wordt op overeenkomst. Dat betekent dat het provisiepercentage een onderwerp van overleg en afspraken is. Een galeriehouder mag niet zomaar zijn percentage veranderen of de berekeningsmethode aanpassen. Een galeriehouder kan ook niet zomaar de afspraak tot bemiddeling omzetten in het gaan handelen in kunstwerken. Veel ongenoegen komt voort uit het niet maken van goede en duidelijke afspraken en uit het achterwege laten van de schriftelijke vastlegging daarvan. Een goede bemiddelingsovereenkomst bevat afspraken over: bemiddelingsinzet taakverdeling daarin prijsvaststelling kortingen verkoop buiten de galerie om transport verzekering voorschotten tijdstip van afrekening fiscale gevolgen rechten en royalties promotie-activiteiten In de praktijk wordt er zelden een bemiddelingsovereenkomst gesloten, en als die er is, is die vaak onvolledig. We hebben daarom zelf een poging gedaan om een eenvoudige modelovereenkomst te produceren, en hebben dat gedaan in samenwerking met Galerie in de Kerkstraat te Arnhem. Ook dit model is niet helemaal voorzien van alle hiervoor genoemde afspraken, maar wel makkelijk daarop aan te passen in overleg tussen kunstenaar en galeriehouder.

De berekeningsgrondslag voor de provisieberekening

Bemiddelingsprovisie wordt uitgedrukt in een percentage van de opbrengst. Voor een omzetbelastingplichtige kunstenaar is dat de opbrengst exclusief btw. Immers, de btw moet de kunstenaar afdragen aan de belastingdienst en is dus geen opbrengst meer. Wanneer een kunstwerk via de galerie wordt verkocht voor € 1.000 , en de btw is 9%, dan is de opbrengst voor de kunstenaar 100/109 x € 1.000 ofwel € 917. Over dát bedrag van € 917 moet de provisie berekent worden. Wanneer het afgesproken percentage 40 is, dan betaalt de kunstenaar uit zijn opbrengst 40% van € 917 ofwel € 366 provisie. Deze provisie wordt aan de kunstenaar gefactureerd verhoogd met 21% btw. De omzetbelastingplichtige kunstenaar krijgt die btw natuurlijk weer terug van de belastingdienst, en die is daardoor geen kostenpost. De winst van de kunstenaar is in dit geval € 917 minus € 366 ofwel € 551. 

De afrekening door de galeriehouder

In de meeste gevallen neemt de galeriehouder de afrekening op zich. Dat betekent dat de galeriehouder de factuur van de kunstenaar voor de verkoop van zijn of haar werk verrekent met de provisiefactuur die de galeriehouder aan de kunstenaar zou moeten sturen. Hierbij een voorbeeld van zo'n afrekening met de hiervóór genoemde cijfers: Model afrekening 3 . van: galeriehouder aan: kunstenaar . . . voor de kunstenaar ontvangen in verband met verkoop . levering van kunstwerk . bedrag exclusief btw 917 btw 9% 82 bedrag inclusief btw 1.000 . . door de kunstenaar te voldoen aan de galeriehouder: . bemiddelingsprovisie 40% van € 917 . bedrag exclusief btw 366 btw 21% 76 bedrag inclusief btw 442 . . te verrekenen opbrengst en kosten: . te ontvangen door kunstenaar 1.000 te betalen door kunstenaar 442 per saldo te ontvangen door kunstenaar 558.