De erfgenaam heeft de keus de nalatenschap te aanvaarden of te verwerpen. Het aanvaarden kan geheel, of beneficiair.
Aanvaarden
Als de erfgenaam aanvaardt, horen de schulden daarbij. Ook wanneer die schulden in totaal meer bedragen dan de bezittingen. Gedeeltelijke aanvaarding is niet mogelijk.
Beneficiaire aanvaarding
Een erfgenaam kan beneficiair aanvaarden. Dat houdt in dat de erfgenaam de nalatenschap alleen accepteert, wanneer die positief is. Soms blijkt pas later of de boedel een positieve waarde heeft of niet.
Verwerpen
Een erfgenaam kan ook een erfenis verwerpen, zodat hij niets met de nalatenschap te maken heeft. Dat gebeurt vaak wanneer de schulden meer bedragen dan de bezittingen. Er kunnen ook andere redenen zijn. Emotionele of fiscale bij voorbeeld.
Verwerpen om fiscale redenen
De langstlevende ouder kan bij voorbeeld de wettelijke verdeling verwerpen om fiscale redenen. Zo kan een moeder afzien van haar recht op het huis om overdrachtsbelasting te besparen. De woning gaat dan direct over naar de eerstvolgende ergenamen; de kinderen bij voorbeeld. Verwerpen is toegestaan tot maximaal 3 maanden na het overlijden van de partner en moet altijd betrekking hebben op de hele wettelijke verdeling. Gedeeltelijk verwerpen is niet mogelijk.
Formaliteiten
Om de schuldeisers zoveel mogelijk in hun recht te laten, zijn er formaliteiten verbonden aan beneficiaire aanvaarding en verwerping. Wanneer de erfgenamen besluiten de nalatenschap te verwerpen of beneficiair te aanvaarden, moet daarvoor een beschikking worden gegeven door de arrondissements-rechtbank. Bij de griffie van de rechtbank moet dan een verklaring van erfrecht worden overlegd. Vaak kun je het verwerpen regelen via de notaris of executeur-testamentair. Wanneer je wilt verwerpen, mag je niets aan de boedel onttrekken. Dat betekent ook dat je niets van de goederen in de woning van de overledene mag meenemen, zelfs niet als dat ooit aan je beloofd is. Het meenemen van goederen betekent automatisch het aanvaarden van de gehele erfenis.
Verklaring van Erfrecht
Voordat de notaris een verklaring van erfrecht afgeeft, zal hij of zij onderzoek doen bij de Burgerlijke Stand en het Centraal Testamenten Register. daarmee worden alle erfgenamen en de wilsbeschikkingen van de overledene geïnventariseerd. Met de verklaring van erfrecht kunnen de erfgenamen ook bij bankinstellingen de bankrekeningen op hun naam zetten.
