Een zakelijke auto of een privé-auto?

Een auto kan voor de inkomstenbelasting tot het beroepsvermogen worden gerekend of tot het privé-vermogen. De keuze is niet geheel vrij. De auto is voor de inkomstenbelasting verplicht beroepsvermogen indien hij voor meer dan 90% zakelijk wordt gebruikt; hij behoort verplicht tot het privé-vermogen indien hij voor meer dan 90% voor privé-doeleinden wordt gebruikt. In overige gevallen is de keuze vrij. Soms wordt de grens nog scherper getrokken en nog verder verlegd. In de rechtspraak zijn er gevallen waarin de grens gelegd is bij 500 kilometers. Dat betekent in elk geval dat de keuzevrijheid erg groot is. 

Waarom is die keuze van belang?

Die keuze is van belang omdat de aftrek van autokosten verschillend geregeld is voor privé-auto's en beroepsauto's. Wanneer een auto tot het privé-vermogen wordt gerekend zijn de autokosten aftrekbaar voor een bedrag per zakelijk gereden kilometer. Wanneer de auto tot het beroepsvermogen wordt gerekend zijn alle werkelijke autokosten aftrekbaar, echter na vermindering met een forfaitair bedrag voor het privé-gebruik. De uitkomst van beide methoden kan nogal verschillen. 

Op welke naam?

De auto hoeft niet per se op naam van de zelfstandige te staan. Op naam van de samenwonende partner is ook goed. Op naam van 'het bedrijf' is evenmin nodig. Voor de keuze voor privé-vermogen of zakelijk vermogen is dit alles niet relevant; het gaat om de werkelijkheid, niet om de formaliteit. Wanneer echter sprake is van een bestelauto waarvoor je vermindering van motorrijtuigenbelasting of BPM wilt hebben, dan is het weer wel van belang dat de auto op naam staat van de ondernemer. Immers alleen dàn krijg je die verminderingen. 

Voordeel?

Hoe hoger de aftrekpost voor autokosten des te groter het fiscale voordeel in de inkomstenbelasting. Welke van de twee keuzes, beroepsvermogen of privé-vermogen, voordeliger is hangt af van de auto en van het gebruik ervan. De keuze voor een privé-auto die zakelijk gebruikt wordt kan voordeliger zijn naarmate de auto ouder en goedkoper is bij aanschaf en er meer zakelijke kilometers worden gereden. De keuze voor een zakelijke auto die voor privé gebruikt wordt kan voordeliger zijn naarmate de auto nieuwer en duurder was bij aanschaf, en er minder zakelijke kilometers worden gereden. Hierna vind je beide mogelijkheden in een berekening uitgewerkt. 

Een voorbeeld van een auto als bedrijfsvermogen

Stel dat je voor je beroep een personenauto in gebruik hebt waarvan de catalogusprijs € 16.000 was. Je hebt hem ooit gekocht toen hij drie jaar oud was voor € 7.000. De afschrijvingskosten stellen we per jaar op € 1.500; de onderhoudskosten € 750; de brandstofkosten € 1.650; en de vaste lasten € 1.200. De auto kost dus per jaar € 5.100. Dat bedrag wordt in eerste instantie ten laste van je jaarwinst gebracht. Echter, voor dat kostenbedrag heb je ook in de privé-sfeer geprofiteerd van de auto. Daarvoor moet gecorrigeerd worden. De winst mag niet met de volle € 5.100 verminderd worden. De correctie voor het privé-genot bedraagt jaarlijks 25% van de catalogusprijs ad € 16.000 ofwel € 4.000. Per saldo wordt de winst eerst verlaagd met € 5.100 autokosten en daarna weer verhoogd met de waarde van het privé-genot ad € 4.000. De autokosten die per saldo ten laste van het inkomen zijn gebracht bedragen nu € 1.100. 

Een voorbeeld van een auto als privé-vermogen

In plaats van alle autokosten in de administratie te verwerken en een correctie aan te brengen van 25% van de catalogusprijs, wordt nu het kilometerverbruik bijgehouden. In elk geval de zakelijke kilometers. Dat vergt wat discipline maar het is dan wel mogelijk exact inzicht te krijgen in het zakelijk gebruik en het privé-gebruik van de auto. Stel dat uit de kilometeradministratie blijkt dat er 12.000 zakelijke kilometers zijn gereden en 4.000 privé-kilometers. De aftrekpost voor autokosten is dan 12.000 * € 0,19 ofwel € 2.280. 

Voordeel?

In het eerste voorbeeld bedraagt de aftrekpost in de winstberekening per saldo € 1.100. In het tweede voorbeeld is dat € 2.280. Het tweede voorbeeld met de auto als privé-vermogen geeft dus hier het grootste voordeel. Beschouw dit als willekeurig. De uitkomst hangt voor een deel samen met de toevalligheid van de gegevens en kan dus evengoed anders uitpakken. Waar het om gaat is dat je in je eigen situatie voor je eigen auto, uitgaande van je eigen auto-gebruik, een dergelijke berekening kunt maken of laten maken. En op basis van die uitkomst kun je beslissen of het handiger is om voor de inkomstenbelasting de auto als bedrijfsvermogen, of juist als privé-vermogen te bestempelen. 

Vuistregel voor de keuze

Dat neemt niet weg dat je er grofweg van uit mag gaan dat je wanneer je een tweedehands auto in gebruik hebt veelal voordeliger zult uitkomen met een autokostenberekening op kilometerbasis. Heb je daarentegen een nieuwe auto en rijdt je weinig zakelijk, dan kan de auto 'op de zaak' wellicht gunstiger uitpakken. Wanneer je een zéér zuinige of zelfs een elektrische auto overweegt aan te schaffen kan ook díe in veel gevallen beter tot het bedrijfsvermogen worden gerekend omdat de correctie voor privégebruik daar veel lager is. Je moet het wel eerst goed uitrekenen voordat je de keuze maakt. 

Gevolgen voor de omzetbelasting

Het bovenstaande geldt voor het maken van een keuze in de inkomstenbelasting. Het gaat daarbij om de hoogst mogelijke aftrekpost voor autokosten ten laste van de winst uit onderneming. Voor de omzetbelasting kan óók een dergelijke keuze gemaakt worden. Die keuze kan zelfs onafhankelijk gemaakt worden van de keuze die je voor de inkomstenbelasting maakt. Het is dus mogelijk dat je voor de inkomstenbelasting er voor kiest om de auto in het privé-vermogen op te nemen en voor de omzetbelasting de auto bestempelt als beroepsvermogen. Dit is redelijk ingewikkeld, en daarom behandelen we dat in een apart artikel. 

Wanneer maak ik die keuze?

De keuze mag je maken bij de start van je praktijk, of bij de aankoop van de auto. De keuze ligt dan vast totdat je de auto vervangt. De belastingdienst verlangt een 'bestendige gedragslijn'. Als je de keuze wilt maken op basis van de fiscale uitkomst moet je dus echt verder kijken dan de situatie op het moment van aanschaf.  Het is heel denkbaar dat je opziet tegen het noteren van kilometers. Dan is de keuze voor de auto 'op de zaak' met een privé-correctie van de catalogusprijs voor de hand liggend.