Dienstbetrekking

Wat nu precies een dienstbetrekking is, kan veel discussie opleveren. Een discussie met grote gevolgen voor de opdrachtgever en opdrachtnemer. 

De beoordeling van een dienstbetrekking
Er bestaan verschillende overeenkomsten voor het verrichten van werkzaamheden: arbeidsovereenkomst (dienstbetrekking, al dan niet fictief) overeenkomst van opdracht (een overeenkomst, anders dan op grond van arbeidsovereenkomst, tot het verrichten van werkzaamheden anders dan het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard, het uitgeven van werken, het bewaren van zaken of het vervoeren of doen vervoeren van personen of zaken) aanneming van werk (een overeenkomst tot het tot stand brengen van een werk van stoffelijke aard) Alleen de arbeidsovereenkomst leidt tot verzekeringsplicht en inhoudingsplicht. Bij het beoordelen of er sprake is van een dienstbetrekking spelen de volgende uitgangspunten een rol:

1. Algemene uitgangspunten: -per arbeidsrelatie wordt beoordeeld of sprake is van een privaatrechtelijke dienstbetrekking; indien meer partijen bij de arbeidsverhouding betrokken zijn (bemiddeling, inlenen, doorlenen enz.), wordt elke relatie getoetst en kan er sprake zijn van meer dan één dienstbetrekking niet de bedoeling van de partijen, maar de feiten en omstandigheden zijn doorslaggevend een complete beoordeling kan pas plaatsvinden als er daadwerkelijk gewerkt wordt en blijkt hoe de feiten en omstandigheden werkelijk zijn
2. Hoe verhoudt zich de overeenkomst van opdracht tot de dienstbetrekking? wanneer de bevoegdheid tot het geven van aanwijzingen geheel ontbreekt, is er geen sprake van een dienstbetrekking wanneer de aanwijzingen slechts betrekking hebben op de overeengekomen opdracht en niet algemeen van aard zijn, is eerder sprake van een overeenkomst van opdracht wanneer de opdrachtnemer bij een overeenkomst van opdracht niet verplicht is om niet-tijdige aanwijzingen of aanwijzingen die in het belang van een juiste uitvoering van de opdracht niet verantwoord zijn, op te volgen, is dat een aanwijzing dat er geen dienstbetrekking aanwezig is. bij een overeenkomst van opdracht staat het overeengekomen resultaat voorop, terwijl bij een arbeidsovereenkomst de nadruk ligt op het leveren van een bepaalde inspanning van de werknemer
3. Criteria voor de privaatrechtelijke dienstbetrekking: a. Persoonlijke arbeid er is een verplichting om de arbeid persoonlijk te verrichten af en toe vervanging is geen belemmering voor deze verplichting wanneer de arbeid altijd door opdrachtnemer wordt verricht, wordt uitgegaan van een verplichting b. Betaling van loon er is een verplichting tot het betalen van loon er moet sprake zijn van een reële contraprestatie voor de verrichte arbeid er moet sprake zijn van meer dan een vergoeding voor gemaakte kosten c. Bindende aanwijzingen of gezagsverhouding er is een gezagsverhouding; er worden opdrachten en aanwijzingen gegeven inzake de feitelijke werkzaamheden de opdrachtgever kan in principe aanwijzingen geven; of hij of zij dat werkelijk doet, is niet van belang de opdrachten kunnen ook betrekking hebben op andere dan de feitelijke werkzaamheden (werktijden, productie-eisen, representativiteit, omgang met de klanten, logo’s op vervoermiddelen enz) afspraken leiden niet per definitie tot een gezagsverhouding; bij een theaterproductie bij voorbeeld kunnen afspraken gemaakt worden om op een bepaald tijdstip gezamenlijk te gaan werken; zo’n afspraak is een onderdeel van een overeenkomst van opdracht en niet te beschouwen als een uiting van gezag in het kader van een dienstbetrekking familieverhoudingen kunnen een gezagsverhouding in de weg staan, evenals financiële belangen wanneer de werkzaamheden een wezenlijk onderdeel van de bedrijfsvoering van de opdrachtgever zijn, wordt ervan uitgegaan dat er sprake is van een gezagsverhouding vaak zijn de werkzaamheden dan ook structureel ingebed in de bedrijfsvoering wanneer dezelfde werkzaamheden door betrokkene eerder in dienstbetrekking werden verricht, wordt, tot het tegendeel bewezen is, ervan uitgegaan dat dat nog steeds het geval is Aan alle drie de groepen criteria moet voldaan zijn wil er sprake zijn van een privaatrechtelijke dienstbetrekking.
4. Bijzondere situaties: de directeur-grootaandeelhouder: niet als dienstbetrekking wordt beschouwd de arbeidsverhouding tussen de directeur-aandeelhouder en de BV profit of non-profit (sociaal-culturele instellingen, buurt- en clubhuizen, sportverenigingen) waarneming franchising vergunninghouder uitzendovereenkomst Bij twijfel kan navraag worden gedaan bij de belastingdienst of de uitvoeringsinstelling. De belastingdienst moet vooraf uitsluitsel te geven of een arbeidsrelatie als een dienstbetrekking moet worden aangemerkt; de uitvoeringsinstelling wil dat vaak niet. Beoordeling achteraf door belastingdienst en uitvoeringsinstellingen Ter afsluiting nog even het volgende: wanneer opdrachtgever en opdrachtnemer besluiten dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst en belastingdienst of de uitvoeringsinstelling komen achteraf tot de conclusie dat wèl sprake is van een privaatrechtelijke dienstbetrekking, zijn de volgende situaties mogelijk: Geen twijfel: in dit geval worden de belastingen en premies alsnog verhaald op de opdrachtgever (de opdrachtgever had redelijkerwijs moeten weten dat van een dienstbetrekking sprake was) Twijfel: wanneer de opdrachtnemer in het bezit is van een VAR voor ondernemers, worden belastingen en premies verhaald bij opdrachtnemer Twijfel: wanneer opdrachtnemer niet in het bezit is van een VAR voor ondernemers, worden de belastingen en premies alsnog verhaald bij de opdrachtgever De bewijslast dat sprake is van een dienstbetrekking en dat de opdrachtgever dat redelijkerwijs had moeten weten, berust bij de belastingdienst en uitvoeringsinstelling. Terug naar arbeidsrelatie naar fiscaliteiten naar de beginpagina gekleurde woorden zijn links.

Dit is voorlichting met het doel ingewikkelde fiscale materie toegankelijk en begrijpelijk te maken. Aansprakelijkheid voor de inhoud kan niet worden aanvaard.